მთავარი გვერდი - პუბლიკაციები

უმადურობის შესახებ
წმიდა ლუკა (ვოინო-იასენეცკი)


განა უდაბნო ვიყავი ისრაელისთვის ან ბნელეთი? რატომ ამბობს ჩემი ერი: თავისუფალნი ვართ, შენთან აღარ მოვალთო?
(იერ. 2: 31)


დღევანდელი სახარების საკითხავში თქვენ მოისმინეთ, თუ როგორ სასწაულებრივად განკურნა უფალმა ჩვენმა იესო ქრისტემ ათი კეთროვანი და როგორი უმადური აღმოჩნდა მათგან ცხრა.

ეს სახარება ყოველი სამადლობელი ლოცვისას იკითხება ჩვენდა დასამოძღვრად.

სასწაული, რომელიც უფალმა იესო ქრისტემ აღასრულა, უდიდესი წყალობა იყო საბრალო კეთროვანთათვის, რაგდან კეთრი ყველაზე შემზარავ და საშინელ დაავადებას წარმოადგენდა იმ დროისათვის. ის მეტად გადამდები იყო – მისით უამრავი ადამიანი ცოცხლად ლპებოდა და იხოცებოდა, ამიტომ ძველ დროში კეთროვნებს ქალაქიდან და სოფლებიდან აძევებდნენ, ამის შემდეგ ისინი ვეღარ ბედავდნენ უკან დაბრუნებას, ვერ ბედავდნენ ახლოს მისულიყვნენ ჯანმრთელ ადამიანებთან და შორიდან ითხოვდნენ მოწყალებას...

ასე რომ, უდიდესი წყალობა ხვდა წილად ათ კეთროვანს უფალ იესო ქრისტესაგან, მაგრამ მათგან მხოლოდ ერთი, სამარიტელი, დაბრუნდა იესოსთან, ფეხებში ჩაუვარდა და ცრემლით მადლობა შესწირა განკურნებისათვის. ყურადღება მიაქციეთ იმას, რომ ის სამარიტელი იყო, არა იუდეველი, არამედ უცხო ისრაიტელთათვის.

და მე, ჩემი ხანგრძლივი ცხოვრების განმავლობაში, დავრწმუნდი, რომ ბევრი ადამიანი, ქრისტიანული სამყაროსათვის უცხონი, უფრო მეტად არიან მადლიერნი, ვიდრე ჩვენ, რუსები, ან თუნდაც, ზოგადად, მართლმადიდებლები. ჩემს სამედიცინო პრაქტიკაში მე ვხედავდი და ახლაც ვხედავ განკურნებული ებრაელი და მუსულმანი პაციენტების (და არა რუსების) მიერ ამაღელვებლად გამოხატულ მადლიერებას. ეს მძიმე საყურებელია.

იესო ქრისტესთვისაც მძიმე იყო იმის ხილვა, რომ მხოლოდ სამარიტელი დაბრუნდა მადლობის სათქმელად, ცხრა იუდეველი კი უმადური აღმოჩნდა. მაგრამ უფალმა მშვიდად და წყნარად შენიშნა: „არა ათნივე განიკურნნესა? და ცხრანი იგი სადა არიან? ვერ იპოვნეს ეგოდენ, რაჲთამცა მოიქცეს და მისცეს დიდებაჲ ღმერთსა, გარნა უცხო-თესლი ხოლო ესე?“ და მადლიერ სამარიტელს უთხრა: „აღდეგ და წერვედ! სარწმუნოებამან შენმან გაცხოვნა შენ (ლუკ 17: 17–19) .

სამარიტელი არა მხოლოდ მძიმე დაავადებისაგან განიკურნა, არამედ, თავისი სარწმუნოებისა და ღვთისმოსაობის გამო, სამარადისო ცხონება მიიღო.

ჩვენ კი, ამ საუკუნის ადამიანები, განა უფრო მეტად არ ვართ დამნაშავენი ღვთის წინაშე უმადურობის გამო? გავბედავ და ვიტყვი, რომ თუ ძველ დროში ათ კაცში ერთი მადლიერი მაინც მოიძებნებოდა, ჩვენს დროში ათასში ერთი შეიძლება მოიძებნოს. ეს ჩვენი ერთ-ერთი სულიერი სატკივარია.

ეს ძალიან მძიმე წყლულია.

რა მიზეზით უნდა შეურაცხვყოთ უფალი ჩვენი იესო ქრისტე, რომელმაც ჩვენთვის თავისი ღვთაებრივი სისხლი დასთხია ჯვარზე და რომელმაც თავისი უბიწო ხორცი საზრდოდ მოგვმადლა ჩვენი სულების საცხონებლად?! უმადურობით მისი შეურაცხყოფა – ეს საშინელებაა!

ძველ ეპოქაშიც საუბრობდა წინასწარმეტყველი უმადურობის შესახებ, მაგრამ საუბრობდა მკაცრად, ისე მკაცრად, როგორც მხოლოდ წინასწარმეტყველს შეეძლო ელაპარაკა. აი, რას ამბობს წინასწარმეტყველი იერემია: „განა უდაბნო ვიყავი ისრაელისთვის ან ბნელეთი? რატომ ამბობს ჩემი ერი: თავისუფალნი ვართ, შენთან აღარ მოვალთო? (იერ. 2: 31) .

არ მოვალთ – ანუ შენ არ გვჭირდებიო. მადლობას არ გადაგიხდით, ისე მოვიწყობთ ჩვენს ცხოვრებას, როგორც მოვისურვებთ, შენი კანონი აღარ გვჭირდება – თავი დაგვანებეო.

ესაია წინასწარმეტყველი კი შემდეგს აცხადებს: „ისმინე, ცაო, და ყურად-იღე, ქვეყანაო, რამეთუ უფალი იტყოდა: ძენი ვშვენ და აღვამაღლენ, ხოლო მათ შეურაცხ-მყვეს მე. იცნა ჴარმან მომგებელი, და ვირმან ბაგა უფლისა თვისისა; ხოლო ისრაჱლმან მე არა მიცნა და ერმან ჩემმან მე არა გულისხმა-მყო. ვაჲ ნათესავსა ცოდვილსა და ერსა სავსესა ცოდვითა, თესლი ბოროტი, ძენი უსჯულონი! დაუტევეთ უფალი, განარისხეთ წმიდაჲ ისრაილისა, და უცხო ექმნენით და განსდექით (ეს. 1: 2–4) .

მაკურთხევდენ მე ნადირნი ველისანი, სირინოზნი და ასულნი სირთანი, რამეთუ მივეც შორის უდაბნოსა წყალი და მდინარენი შორის ურწყულისა სუმად ნათესავისა ჩემისა რჩეულისა, ერისა ჩემისა, რომელი ვიღვაწე, სათნოებათა ჩემთა მიუთხრობდით. და არა აწ გიწოდე შენ, იაკობ, არცა მემაშურალე-გყავ შენ, ისრაჱლ! (ეს. 43: 20-22)

ახალ ერს გამოირჩევს თავისთვის ღმერთი, უფრო ღირსეულს, ვიდრე ერს, რომელსაც არ აქვს მადლიერება ღვთისადმი და პატივს არ სცემს ღმერთს.

ჩვენდა სამარცხვინოდ, წინასწარმეტყველი მისაბაძ მაგალითად გვისახავს ხარს, რომელიც ცნობს თავის პატრონს, ასევე ტურასა და სირაქლემას, რომელნიც მადლიერნი არიან იმის გამო, რომ ღმერთი წყალსა და საკვებს აძლევს უდაბნოში. ეს ერთგულნი გამოარჩია უფალმა, ურჯულო და უმადური ერი კი განიშორა.

ნუთუ თქვენთვის საშინელება არ არის იმის მოსმენა, რომ ტურებსა და სირაქლემებს თავად ღმერთი გვადარებს? შეძრწუნდით ღვთის ამგვარი მხილებისაგან, შეძრწუნდით უმადურობის გამო!

პავლე მოციქულის ტიმოთეს მიმართ ეპისტოლიდან ვიცით, რომ რაც უფრო მოახლოვდება საშინელი სამსჯავრო, მით უფრო უმადურნი გახდებიან ადამიანები, და არა მხოლოდ უმადურნი, არამედ ყველანაირად უგუნურნიც.

ხოლო ესე უწყოდე, რამეთუ უკუანაჲსკნელთა დღეთა მოიწინენ ჟამნი ბოროტნი. და იყვნენ კაცნი თავის მოყუარე, ვეცხლის მოყუარე, ლაღ, თავმოთნე, ამპარტავან, მგმობარ, მამა - დედისა ურჩ, უმადლო, უღირს, უყუარულ, უწირავ, მასმენელ, უთმინო, დაუმჭირველ, უზავ, დაუმშჳდებელ, კეთილის მოძულე, შინა - განმცემელ, წარმდებ, აღზუავებულ, გულის თქუმის მოყუარე უფროჲს, ვიდრე ღმრთის მოყუარე (2 ტიმ. 3: 1–4) .

ნუთუ ცოტას ვხედავთ ჩვენ შორის და ჩვენ გარშემო ასეთ ადამიანებს? ძნელია იმის თქმა, რომ არ არიან ცოტანი, არადა, ასე არ უნდა იყოს: არ უნდა დავიმსახუროთ მოციქულთა მიერ უმადურთა მიმართ ნათქვამი მკაცრი სიტყვები.

რა არის მიზეზი, სადაა მისი ფესვები და რითი საზრდოობს უმადურობა?

დაფიქრდით, დაუკვირდით, ვინ არის მადლიერი და უმადური. თქვენ იცით, რომ საბრალო, საწყალი ადამიანი, რომელსაც არაფერი გააჩნია, რომელიც უმწეოა და დაუცველი, თავს მდაბლად ხრის და მისთვის მიცემული მცირე მოწყალებისთვისაც დიდად მადლობს. თუ ქუჩაში ძირს დაცემულ მოხუცებულს წამოაყენებენ, განა ის მადლობას არ გადაუხდის იმას, ვინც ადგომაში დაეხმარება? აუცილებლად გადაუხდის და თანაც მთელი გულით. ასევე იხდიან მადლობას სნეულნი, ტანჯულნი, საბრალონი – ისინი, რომლებსაც ვეხმარებით და რომელთაც ტანჯვამ და უბედურებამ სიმდაბლე ასწავლა. მადლიერების საფუძველი სწორედ სიმდაბლეა – მადლიერი არიან მხოლოდ თავმდაბლები.

და ვინ არის უმადური? – ყველა ქედმაღალი, რომელთაც სიმდაბლე არ აქვთ. ადამიანი, რომელიც მდიდარია და ძალაუფლების მქონე, და რომელსაც საზოგადოებაში მაღალი მდგომარეობა აქვს, ყოველთვის იმას ფიქრობს, რომ სხვებზე უკეთესია და ყველა მას უნდა ემსახურებოდეს, სავალდებულოდაც კი მიიჩნევს ამას ყველასგან. ასეთი ქედმაღლები, ამპარტავნები, თავმდაბლობას მოკლებულნი და სხვებზე აღმატებულნი არასოდეს გამოხატავენ მადლიერებას: ისინი უმადურობის მძიმე ცოდვით იტანჯებიან. მდიდრები, განსაკუთრებით მაღალ თანამდებობაზე მყოფნი, მიიჩნევენ, რომ მეტს იმსახურებენ, სხვებზე ბევრად მაღლა დგანან და რაც აქვთ, იმაზე ბევრად მეტი უნდა ჰქონდეთ.

ამის შესახებ ამბობს სწორედ დიდი მღვდელმთავარი ბასილი დიდი: „დღეისათვის ბევრნი ცვივიან უზნეო ადამიანების ცოდვაში, რადგან პატივს არ სცემენ იმას, რაც აქვთ და სურთ ის, რაც არ აქვთ; ისინი არ ფიქრობენ იმათ შესახებ, ვინც მათზე დაბლა დგას, ამიტომაც არ გამოხატავენ მადლიერებას რაც აქვთ, იმისათვის, კეთილისმყოფელთა წინაშე, პირიქით, იმათ ედრებიან, ვინც მათზე წარმატებულია, ფიქრობენ და არკვევენ, კიდევ რა აკლიათ და რა არ აქვთ ისეთი, რაც სხვას აქვს, ბუზღუნებენ და წუხან, თითქოს, რაც ებადათ, ყველაფერი დაეკარგოთ. მონა იმის გამო ბრაზობს, რომ თავისუფალი არ არის; თავისუფლებაში აღზრდილი – იმის გამო, რომ მაღალი წრის წარმომადგენელი არ არის; დიდგვაროვანი წუხს იმიტომ, რომ არაა უფრო მეტად მდიდარი; მდიდარს აწუხებს ის, რომ ძალაუფლება არა აქვს და არ მართავს ქალაქსა და ხალხს; მხდართმთავარი წუხს იმას, რომ არ არის ხელისუფალი და თავად არ მეფობს; მეფე კი იმას დარდობს, რომ ცისქვეშეთში მას არ ეკუთვნის ყველაფერი და რომ კიდევ არიან ისეთი ერები, რომლებიც არ ემორჩილებიან მის სამეფო კვერთხს. ამ ყველაფრიდან ის ჩანს, რომ არავინ არის კეთილისმოქმედი და ღვთის მადლიერი“.

აი, სწორედ აქ არის უმადურობის სათავე – ადამიანის გაუმაძღრობაში: ადამიანს არაფერი აკმაყოფილებს, არ გამოხატავს მადლიერებას და დრტვინავს იმის გამო, რომ არა აქვს მეტი.

მაგრამ ნუთუ ცოტას ვიღებთ ღვთისაგან? თუკი ტურები და სირაქლემები მადლობენ ღმერთს წყლისათვის, რომელიც მისცა მათ უდაბნოში, ნუთუ ჩვენ ნაკლები რამ გვიბოძა?

ო!.. ჩვენ განუზომლად მეტს ვიღებთ ღვთისგან! ღმერთმა ჩვენ გვიბოძა გონება, რომელიც არ აქვს პირუტყვს; ღმერთმა ჩვენ მოგვცა რჯული, რომელიც ცხოვრების გზას გვიჩვენებს. ღმერთი, რა თქმა უნდა, ბევრად მეტს ზრუნავს ჩვენთვის, ვიდრე ტურებისა და სირაქლემებისათვის, ჩვენთვის მიწა ნაყოფს გამოსცემს, ყოველგვარ მარცვლოვანს აღმოაცენებს; უფალი ყველაფერში გვერდით გვიდგას და გვეხმარება, ჩვენ თავს მზე დაგვნათის და წვიმა გვასველებს, და ეს ყველა სიკეთე განურჩევლად, ერთნაირად ეძლევა კეთილსაც და ბოროტსაც.

მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი და უმთავრესი ის არის, რომ ღმერთმა თავისი მხოლოდშობილი ძე, იესო ქრისტე, არ დაინდო ჩვენთვის და მოავლინა დედამიწაზე, სადაც ის ჯვარს აცვეს, დაამცირეს და შეურაცხყვეს.

და ეს ყველაფერი გვეცოტავება! მაინც უმადურები ვართ! ო, რა წყეულები ვართ, საშინელი წყეულები!

ჯერ კიდევ ძველი აღთქმის ეპოქაში ბრძენმა ისუ ზირაქის ძემ თქვა: „რაც შეგემთხვევა, ყველაფერი მიიღე და სულგრძელობით დაითმინე დამცირებანი... (ზირ. 2: 4) .

მიიღე სიხარულით, მიიღე მადლიერებით ყველაფერი, რასაც ღმერთი გიგზავნის, რადგან ყველაფერი სასიკეთოდ ხდება: ყველა მწუხარება და განსაცდელი ღვთისაგან გვეგზავნება სულის საცხონებლად. მათი საშუალებით მივყავართ ღმერთს კეთილდღეობისაკენ, ჩვენ მხოლოდ ის მოგვეთხოვება, რომ მისგან გამოგზავნილი მივიღოთ არა დრტვინვითა და მისი წმიდა ნების უგულებელყოფით, არამედ მისდამი უდიდესი მადლიერებით.

მაშინაც კი, როდესაც ღმერთს მიჰყავს ჩვენი ახლობლები – მამა, დედა, ძმები და დები, ან შვილები – მდაბლად უნდა დავხაროთ თავი მისი წმიდა ნების წინაშე – რადგან მისი ნება ყოველთვის სასიკეთო და მაცხოვნებელია – და ყველაფრისათვის, თუნდაც ყველაზე მძიმე განსაცდელისთვისაც, მადლობა უნდა შევწიროთ მას.

რა ცოტანი არიან ჩვენ შორის ისეთები, რომლებიც ყოველთვის და ყველაფრისათვის მადლობენ ღმერთს, რომლებიც არ დრტვინავენ, როდესაც ღვთისაგან ეგზავნებათ ტანჯვა და მწუხარება. მაგრამ სწორედ ეს მცირედნი, რომლებიც ყოველთვის და ყველაფრისთვის მადლობენ უფალს, მიიღებენ ღვთისგან უდიდეს პატივსა და უდიდეს მადლს.

იცოდეთ და გახსოვდეთ, რომ ღვთის მიმართ მადლიერება, რომელსაც სინანულთან ერთად აღვავლენთ ლოცვებში, ღრმად, ძირისძირობამდე, ცვლის ჩვენს გულს. თუ ყოველთვის მადლიერნი ვართ, თუ ჩვენს ცოდვებს ვაღიარებთ, მაშინ თანდათან სულიერი ხედვა გვეწმინდება და უნარი გვეძლევა დავინახოთ ის, რაც ჩვენს გულშია; ვსწავლობთ საკუთარი თავისთვის ყურადღების მიქცევას, ვამჩნევთ იმას, რასაც ვერ ხედავენ ზნეობრივად გადაგვარებული, მშვინვიერი (და არა სულიერი) ადამიანები, გვეძლევა უნარი უფრო მეტად მივაქციოთ ყურადღება საკუთარ თავს. სრულიად განწმენდილი გული და ღვთის მიმართ უდიდესი მადლიერება კი დიდ მადლს მოგვახვეჭინებს.

აი, რატომ არის უმნიშვნელოვანესი, რომ ყოველთვის ვმადლობდეთ ღმერთს.

აი, რატომ ამბობს პავლე მოციქული კოლასელთა მიმართ ეპისტოლეში: „და ყოველსავე, რასაცა იქმოდით სიტყჳთ გინა თუ საქმით, ყოველსავე სახელითა უფლისა იესუჲსითა ჰმადლობდით ღმერთსა და მამასა მის მიერ (კოლ. 3:17) .

ყველა საქმე და ყველა ფიქრი უნდა მივმართოთ უფალ იესო ქრისტესაკენ. იმგვარად უნდა წარვმართოთ ჩვენი ცხოვრება, რომ ყველაფრისათვის განუწყვეტლივ ვმადლობდეთ ღმერთს ჩვენი უფლის, იესო ქრისტეს, მიერ.

ხედავთ, რა დიდი მნიშვნელობა აქვს მადლიერებას! ხედავთ, როგორი დიდი სიბრიყვეა და როგორი დამღუპველია უმადურობა! ამიტომ, ძმანო, ვიყოთ მუდმივად მადლიერნი და გვახსოვდეს ფსალმუნიდან დავით მეფის სიტყვები: „რაი მივაგო უფალსა ყოვლისავეთვის, რომელი მომაგო მე? (ფს. 115: 3) . დაე, ეს წმიდა სიტყვები ცეცხლოვანი ასოებით აღიბეჭდოს ჩვენს გულებში, რათა განუწყვეტლივ ვიმეოროთ: რას გავუკეთებ მე, უბადრუკი, ჩემს უფალს იმ ყოველივესათვის, რაც მან გამიკეთა მე?


მთარგმნელი: დავით თოფჩიშვილი

რედაქტორი: ეკატერინე ქორიძე

წყარო:

თბილისი 2019