ბევრი ადამიანი ფიქრობს, რომ რწმენით ცხოვრება და ღვთის ნების შესრულება ძალიან რთულია, თუმცა, სინამდვილეში, ძალიან ადვილია. ამისთვის საკმარისია, რომ ყურადღება მივაქციოთ წვრილმანებსა და მცირე დეტალებს და ვეცადოთ არ შევცოდოთ თვით ყველაზე უმნიშვნელო და მარტივ საქმეებში.

ეს ყველაზე უბრალო და მარტივი საშუალებაა იმისათვის, რომ სულიერ სამყაროში შევაბიჯოთ და ღმერთს მივუახლოვდეთ.

ჩვეულებრივ, ადამიანს ჰგონია, რომ შემოქმედი მისგან ძალიან დიდ საქმეებს, უკიდურეს თავგანწირვასა და მისი პიროვნების სრულ განადგურებას ითხოვს. ადამიანს იმდენად აშინებს ეს აზრები, რომ უფრთხის ღმერთთან რაიმე სახის სიახლოვეს, ემალება მას, როგორც ადამი, რომელმაც შესცოდა და არ სურს ღვთის სიტყვას ჩაუფიქრდეს: „მაინც არაფრის გაკეთება არ შემიძლია არც ღვთისთვის და არც ჩემი სულისთვის, – ფიქრობს ის, – სჯობს შორს ვიყო სულიერი სამყაროსგან, არ ვიფიქრო არც ღმერთზე, არც მარადიულ ცხოვრებაზე და ვიცხოვრო ისე, როგორც მიცხოვრია“.

რელიგიურ სამყაროში შებიჯებამდე არსებობს „დიდი საქმეების ხიბლი“: „ან რაიმე დიდი საქმე უნდა გააკეთო, ან – არაფერი“. ადამიანებიც არაფერს აკეთებენ არც ღვთისთვის და არც თავიანთი სულისთვის. საოცარია: რაც უფრო მეტადაა ადამიანი ცხოვრებისეული წვრილმანების ერთგული, მით უფრო ნაკლებად სურს იყოს ღვთის ერთგული, პატიოსანი და უბიწო, არადა, სწორედ წვრილმანებისადმი სწორი დამოკიდებულებით უნდა იაროს ყველამ, ვისაც სურს მიუახლოვდეს ცათა სასუფეველს.

„ვისაც სურს მიუახლოვდეს“ - სწორედ აქ იმალება ადამიანის რელიგიური გზით სიარულის მთელი სირთულე. ჩვეულებრივ, ადამიანს სურს, რომ რაიმე სასწაულით ან რაიმე ღვაწლით პირდაპირ აღმოჩნდეს სასუფეველში, მაგრამ ვერც ერთითა და ვერც მეორით ზეციურ სასუფეველს ვერავინ დაიმკვიდრებს.

როცა ადამიანს ამ ქვეყნადვე არ აინტერესებს ღვთის სასუფეველი, ის ვერანაირი სასწაულით ვერ შევა იქ. ის ვერ მოიპოვებს ზეციური სასუფევლის ფასეულობებს რაიმე გარეგნული ქმედებებით. გარეგნული ქმედებები იმისთვისაა საჭირო, რომ ადამიანს ზეციური ცხოვრების სურვილი, ზეციური აზროვნება, კეთილი ნება, სიკეთის კეთების წადილი, სუფთა და სამართლიანი გული და ჭეშმარიტი სიყვარული ჩაუნერგოს. სწორედ მცირე, ყოველდღიური ქმედებებით არის შესაძლებელი, რომ ადამიანში ფეხი მოიკიდოს და ფესვი გაიდგას ამ ყველაფერმა.

პატარ-პატარა სიკეთეები წყალია ადამიანის პიროვნების ყვავილისათვის. სულაც არ არის აუცილებელი მთელი ზღვა დავუსხათ ყვავილს, რომელიც მცირეოდენ წყალს საჭიროებს. შეიძლება ნახევარი ჭიქაც უდიდესი მნიშვნელობის აღმოჩნდეს და სრულიად საკმარისი იყოს მისი სიცოცხლისათვის.

არ არის საჭირო მშიერმა ადამიანმა ნახევარი პური შეჭამოს - ორასი გრამიც საკმარისია, რათა მისი ორგანიზმი მოცოცხლდეს. თავად ცხოვრება გვთავაზობს საოცარ მსგავსებებსა და მაგალითებს წვრილმანთა მნიშვნელობის შესახებ. მაგალითად, მედიცინაში, რომელსაც საქმე აქვს წამლების მცირე და მკაცრად შეზღუდულ რაოდენობასთან, არსებობს ცალკე მიმართულება - ჰომეოპათიური მეცნიერება, რომელიც წამლის კიდევ უფრო მცირე დოზას იყენებს. ეს იმას ეფუძნება, რომ ორგანიზმი თავად გამოიმუშავებს ძალიან მცირე რაოდენობით მისთვის უმნიშვნელოვანეს ნივთიერებებს, რაც სრულიად საკმარისია მისი სიცოცხლის შესანარჩუნებლად და გასაუმჯობესებლად.

ვისურვებდი, რომ ყოველმა ადამიანმა ყურადღება მიაქციოს უმნიშვნელო, მისთვის ძალიან მარტივ, თუმცა უკიდურესად საჭირო წვრილმანებს. „ვინც დაალევინებს ერთ ამ მცირეთაგანს ერთ სასმის ცივ წყალს მოწაფის სახელით, ამინ, გეუბნებით თქვენ, არ დაეკარგება თავისი საზღაური“ (მთ. 10:42). უფლის ამ სიტყვებით მცირე სიკეთის უდიდესი მნიშვნელობაა გამოხატული. „ერთი ჭიქა წყალი“ არ არის ბევრი. მაცხოვრის დროს პალესტინა არ იყო უდაბნო ადგილი, როგორც ის დღესაა, ის აყვავებული ქვეყანა იყო სარწყავი სისტემით და ამიტომ ჭიქა წყალი ძალიან მცირე რაოდენობად მიიჩნეოდა, მაგრამ, პრაქტიკულად, ძალიან ღირებული იყო იმ დროისათვის, როდესაც ადამიანები უმეტესად ფეხით მოგზაურობდნენ. მაგრამ უფალი საკმარისად არ მიაჩნევს მითითებას მცირედზე: „ერთი სასმისი ცივი წყლი“. იგი დასძენს, რომ ეს წყალი „მოწაფის სახელით“ უნდა იყოს გაღებული. ეს მნიშვნელოვანი დეტალია და ყურადღება უნდა მივაქციოთ. საუკეთესო საქმეები ცხოვრებაში ყოველთვის უფალ იესო ქრისტეს სახელით აღესრულება.

„კურთხეულ არს მომავალი სახელითა უფლისათა“ (ფს. 117:26). სული, ქრისტეს სახელი ანიჭებს ყველა საგანსა და ქმედებებს, რაც არ უნდა მცირე იყოს ეს ქმედებები, მარადიულ ღირებულებას.

ადამიანური უბრალო, თავგანწირული სიყვარული, რომელშიც ყოველთვის აირეკლება ქრისტეს სიყვარული, მნიშვნელოვნად და ძვირფასად აქცევს ყოველ სიტყვას, ყოველ ქცევას, ყოველ ცრემლს, ყოველ ღიმილს, ყოველ გამოხედვას. თუმცა უფალი ცხადად ამბობს, რომ არა მხოლოდ მისი სახელით, არამედ მისი მოწაფის სახელით აღსრულებული მცირე კეთილი საქმეც კი უკვე წარმოადგენს დიდ ფასეულობას მარადისობაში. „მისი მოწაფის სახელით“ – ეს უკვე კავშირია უფლის სულთან, მის საქმესთან, მის ცხოვრებასთან...

ცხადია, ჩვენი ქმედებები ხშირად შეიძლება იყოს და არის კიდეც ეგოისტური, ანგარებიანი. უფალი მიგვითითებს ამის შესახებ და გვირჩევს, რომ სახლში ისინი კი არ მივიწვიოთ, ვისაც მსგავსადვე შუძლია ჩვენი გამასპინძლება თავისთან მიწვევით, არამედ ისეთი ადამიანები, რომლებიც ჩვენს დახმარებასა და მხარდაჭერას საჭიროებენ. ჩვენი სტუმრები ხშირად არიან ხოლმე პატივმოყვარეობის, განკითხვისა და ცილისწამების მთესველნი. სრულიად სხვა რამ არის კეთილი მეგობრული საუბრები, ადამიანური ურთიერთობები - ესენი კურთხეულია ღვთის მიერ, აძლიერებენ სულს, განამტკიცებენ მას სიკეთის კეთებასა და ჭეშმარიტებაში, ხოლო არაგულწრფელი საერო, მიწიერი ურთიერთობები ადამიანებისა და თანამედროვე სამყაროს დაავადებაა, რომელიც საკუთარ თავს ანადგურებს.

ყოველგვარი ადამიანური ურთიერთობა, ხილულად თუ უხილავად, აუცილებლად განმსჭვალული უნდა იყოს ქრისტეს კეთილი სულით. ღვთის სულის უხილავი მყოფობა არის უბრალო და კარგ ადამიანურ ურთიერთობაში ის „მოწაფეობა“, რომლის შესახებაც უფალი გვესაუბრება. „მოწაფის სახელით“ - ესაა უფალ იესო ქრისტეს სახელით სხვა ადამიანთან ურთიერთობის პირველი საფეხური.

ბევრ ადამიანს, რომლებიც ჯერ არ იცნობენ უფალს და „საკვირველ ურთიერთობას მისი სახელით“, უკვე აქვს ერთმანეთთან უანგარო და წრფელი ადამიანური ურთიერთობა, რომელიც მათ ქრისტეს სულთან აახლოებს. ბევრს (უკეთ რომ ვთქვათ - ყველას) შეუძლია დგომა სიკეთის ამ პირველ საფეხურზე, რომელსაც უფალმა „მოწაფის სახელით“ ჭიქა წყლის მიწოდება უწოდა. ასევე სწორია ქრისტეს სიტყვების პირდაპირი გაგებაც და უნდა ვეცადოთ, რომ ყველა ადამიანს დავეხმაროთ. ამგვარი ურთიერთობის არცერთი წამი არ იქნება დავიწყებული ღვთის მიერ, ისევე როგორც „ერთი ბეღურაც არ არის დავიწყებული ღვთის წინაშე“ (ლუკ. 12:6).

ადამიანი რომ ბრძენი იყოს, ეცდებოდა, რომ მცირე და მისთვის ადვილი საქმე ეკეთებინა, რომლის მეშვეობითაც მარადიული საუნჯის მოპოვებას შეძლებდა. მისთვის უდიდესი შვებაა ის, რომ მარადიული ცხოვრების ხეს ყველაზე მცირე ლერწის - ანუ სიკეთის მეშვეობით შეუძლია დაემყნოს. სულაც არ არის საჭირო, რომ ველურ ვაშლის ხეს საუკეთესო ვაშლის ხის მთელი ტოტი დავამყნოთ, საკმარისია პატარა ლერწი ავიღოთ და ის დავამყნოთ ველური ვაშლის ხის რომელიმე ტოტს. ასევე, არ არის საჭირო ერთი გობი ცომის ამოსასვლელად მთელი გობი საფუარი, მცირე რაოდენობით საფუარიც საკმარისია მთელი გობის ასაფუებლად. იგივე შეიძლება ვთქვათ სიკეთის შესახებაც: უმცირესს უდიდესი გავლენის მოხდენა შეუძლია. აი, რატომ არ უნდა უგულებელვყოთ წვრილმანები კეთილ საქმეში და არ უნდა ვთქვათ: „დიდ სიკეთეს მე ვერ გავაკეთებ – ამიტომ არანაირი სიკეთის გაკეთებაზე არ ვიფიქრებ საერთოდ“.

უმცირესი სიკეთე რომ სასარგებლოა ადამიანისთვის, ამას მოწმობს ის, რომ უმცირესი ბოროტება უაღრესად საზიანოა მისთვის. ვთქვათ, მტვრის ნამცეცი მოგვხვდა თვალში - თვალი უკვე ვეღარაფერს ხედავს და ამ დროს მეორე თვალსაც უჭირს ხედვა. ასევე, მცირე ბოროტებას, რომელიც მტვრის ნაწილაკივით გვხვდება სულის თვალში, მაშინვე გამოჰყავს ადამიანი ცხოვრების წყობიდან. თითქოს უბრალო საქმეა საკუთარი ან სხვისი სულის თვალიდან მტვრის ამ ნამცეცის ამოღება, მაგრამ ეს ის სიკეთეა, რომლის გარეშეც ცხოვრება შეუძლებელია.

ჭეშმარიტად, მცირე სიკეთე უფრო მეტად საჭირო და სასიცოცხლოდ აუცილებელია სამყაროში, ვიდრე დიდი სიკეთე. ადამიანებს შეუძლიათ დიდი სიკეთის გარეშე არსებობა, მცირედის გარეშე კი ვერ იარსებებენ. კაცობრიობას ღუპავს არა დიდი სიკეთეების ნაკლებობა, არამედ სწორედ არასაკმარისი მცირედი სიკეთე. დიდი სიკეთე მხოლოდ სახურავია, რომელიც მცირე სიკეთის აგურებით ამოყვანილ კედლებს ეყრდნობა.

ამგვარად, შემოქმედმა ადამიანს დედამიწაზე საკეთებლად ყველაზე მარტივი და მცირე სიკეთე დაუტოვა, ყველაზე დიდი კი თავად იტვირთა. ასე რომ, სწორედ იმათი მეშვეობით, ვინც მცირედს აკეთებს, უფალი უდიდესს აღასრულებს. ჩვენს „მცირედს“ შემოქმედი დიდად გარდაქმნის, რადგან უფალი თავად არის შემოქმედი, მან არაფრისგან შექმნა ყოველი და მით უმეტეს, შეუძლია რომ მცირედი აქციოს დიდად.

მაგრამ თვით ზევით მოძრაობას ეწინააღმდეგება ჰაერი და დედამიწა. ასევე ყველა სიკეთეს, თუნდაც უმცირესსა და მარტივს, ეწინააღმდეგება ადამიანის ერთფეროვნებისადმი მიდრეკილების ჩვევა. ამ ჩვევის შესახებ მიგვანიშნა მაცხოვარმა თავის იგავში: „ძველი ღვინის არცერთი მსმელი არ ისურვებს ახალს: რადგანაც იტყვის: ძველი სჯობსო“ (ლუკ.5:39). წუთისოფელში მცხოვრები ყველა ადამიანი ეჩვევა ერთფეროვნებასა და მისთვის ნაცნობს. ადამიანი შეეჩვია ბოროტებასაც - იგი მას მიიჩნევს თავის ნორმალურ, ბუნებრივ მდგომარეობად, სიკეთე კი რაღაც არაბუნებრივი, შემაწუხებელი და მის ძალებს აღმატებული რამ ჰგონია. და როცა ადამიანი ეჩვევა სიკეთეს, იგი მას აკეთებს არა იმიტომ, რომ უნდა აკეთოს, არამედ იმიტომ, რომ სხვანაირად არ შეუძლია, ისევე, როგორც არ შეუძლია ადამიანს არ ისუნთქოს და ჩიტს - არ იფრინოს.

ადამიანი, რომელსაც კეთილი გონება აქვს, პირველ რიგში, საკუთარ თავს აძლიერებს და ანუგეშებს. ეს სულაც არ არის ეგოიზმი, როგორც ამას უსამართლოდ ამტკიცებს ზოგიერთი, არამედ – უანგარო სიკეთის ჭეშმარიტი გამოხატულება, რომელსაც უდიდესი სულიერი სიხარული მოაქვს იმისთვის, ვინც ამ სიკეთეს აღასრულებს. ჭეშმარიტი სიკეთე ყოველთვის სიღრმისეულად და წმიდად ანუგეშებს ყველას, ვინც მას საკუთარ სულს უკავშირებს. შუძლებელია არ გიხაროდეს, როდესაც პირქუში მიწისქვეშეთიდან მზეზე, სუფთა ბალახებსა და ყვავილების სურნელებაში გამოდიხარ. შეუძლებელია ამ დროს უყვირო ადამიანს: „შენ ეგოისტი ხარ, შენ ტკბები შენი სიკეთით!“ ეს ერთადერთი გულწრფელი (და არა ეგოისტური) სიხარულია, სიკეთისა და ღვთის სასუფევლის სიხარული, ეს სიხარული იხსნის ადამიანს ბოროტებისგან და მარადიულად იცხოვრებს ღმერთთან.

ადამიანს, რომელსაც ქმედითი სიკეთე არ გამოუცდია, ეჩვენება, რომ ის უსარგებლო ტანჯვაა და არავის სჭირდება... არსებობს მოჩვენებითი სიმშვიდის მდგომარეობა, რომლის დატოვებაც რთულია ადმიანისთვის. როგორც ბავშვისთვისაა რთული დედის წიაღის დატოვება, ასევე რთულია ადამიანი-ბავშვისთვის გამოსვლა თავისი წვრილმანი გრძნობებიდან და აზრებიდან, რომლებიც მხოლოდ პირადი სარგებლისკენაა მიმართული და არ შეუძლია იზრუნოს სრულიად უცნობი ადამიანისთვის. ამგვარი შთაგონება, რომ ძველი, ცნობილი და ჩვეული მდგომარეობა ყოველთვის ახალსა და უცნობზე უკეთესია - მხოლოდ გაუნათლებელ ადამიანებს ახასიათებთ, ისინი კი, ვინც ზრდას განაგრძობს და ვისაც შია და სწყურია ქრისტეს სიმართლე და ქრისტეს გამო სიღატაკე, უარს ამბობენ თავიანთ უმოქმედობასა და მიღწეულით კმაყოფილებაზე.

კაცობრიობა რთულად შორდება მიჩვეულს. შესაძლებელია, ამით ნაწილობრივ თავს იცავს აღვირახსნილი კადნიერებისა და ბოროტებისაგან. ხანდახან ჭაობში ფეხზე მყარად დგომა ადამიანს ხელს უშლის თავით გადაეშვას უფსკრულში, მაგრამ უფრო ხშირად ისე ხდება, რომ თავად ჭაობი უშლის ადამიანს ავიდეს ღვთის ხილვის მთაზე ან თუნდაც გადავიდეს ღვთის სიტყვის მორჩილების მყარ ნიადაგზე...

მაგრამ მცირე და ყველაზე მარტივად აღსრულებული საქმის მეშვეობით ადამიანი უფრო ადვილად ეჩვევა სიკეთეს და იწყებს მის კეთებას – მართალია, უნებურად, მაგრამ გულით და ალალად. ამის მეშვეობით ის მეტად შედის სიკეთის წიაღში და ცხოვრების ფესვს იდგამს ახალ, სიკეთის ნიადაგში. ადამიანური ცხოვრების ფესვი ადვილად ეგუება სიკეთის ნიადაგს და მალე მის გარეშე ვეღარ ცოცხლობს... ამგვარად, აღესრულება ადამიანის გადარჩენა: მცირედიდან იშვება დიდი. „მცირედში ერთგული“ ერთგული იქნება დიდშიც.

ამიტომაც ახლა ქებას ვასხამ არა სიკეთეს, არამედ მის მცირე და უმნიშვნელო ოდენობას. არ გსაყვედურობთ, რომ მცირე, წვრილმანი სიკეთით ხართ დაკავებული და თავს არ წირავთ რაიმე დიდისათვის, არამედ, პირიქით, გთხოვთ, რომ არ იფიქროთ თავი გადადოთ რაიმე დიდისათვის და არავითარ შემთხვევაში არ უგულებელყოთ წვრილმანი სიკეთეები.

თუ გნებავთ, ძალიან განრისხდით რაიმე განსაკუთრებული შემთხვევის დროს, მაგრამ, გთხოვთ, წვრილმანების გამო „ნუ განურისხდებით ძმას უმიზეზოდ“.

გამოიგონეთ განსაკუთრებულ შემთხვევაში რაიმე ტყუილი, მაგრამ ყოველდღიურ ყოფით ცხოვრებაში ტყუილს ნუ ეტყვით მოყვასს. ეს თითქოს არაფერია, წვრილმანია, მაგრამ სცადეთ მისი შესრულება და თავად ნახავთ თუ რა სიკეთე მოჰყვება მას.

თავი დაანებეთ იმის გარჩევას, დასაშვებია თუ არა მილიონობით ადამიანის – ქალების, ბავშვებისა და მოხუცების – ხოცვა-ჟლეტა. შეეცადეთ წვრილმანებში გამოავლინოთ თქვენი მორალი და ზნეობა: ნურასდროს მოკლავთ თქვენი მოყვასის პიროვნებას - ნურც სიტყვით, ნურც მინიშნებით, ნურც ჟესტით. ბოროტებისაგან თავშეკავებაც ხომ სიკეთეა... და ამ წვრილმანებით ადვილად, შეუმჩნევლად შეძლებთ ბევრის გაკეთებას.

რთულია ლოცვისთვის ღამე ადგომა, მაგრამ დილით მაინც - თუ სახლში ვერ შეძლებთ, სამსახურში მიმავალი, როცა არაფერზე ფიქრობთ - ჩაუღრმავდით „მამაო ჩვენოს“ და დაე, ამ მცირე ლოცვის ყველა სიტყვა აღიბეჭდოს თქვენს გულში, ღამით კი პირჯვარი გადაიწერეთ და მთელი გულით მიენდეთ ზეციური მამის ხელებს... ეს ძალიან ადვილია...

და მიაწოდეთ, მიაწოდეთ წყალი ყველას, ვინც მას საჭიროებს – მიაწოდეთ უბრალო თანაგრძნობით სავსე ჭიქა ყოველ ადამიანს, რომელსაც წყალი სურს, ამ წყლით სავსეა მდინარეები – ნუ გეშინიათ, არ დაშრება, ყველას მიაწოდეთ თითო ჭიქა.

საკვირველია გზანი „მცირე სიკეთეებისა“, მას ვასხამ ხოტბას! შემოისარტყლეთ წელი, ადამიანებო, მცირე, უბრალო, მარტივი, თქვენთვის უმნიშვნელო გრძნობების, აზრების, სიტყვებისა და საქმეების კეთილი ჯაჭვით. თავი დავანებოთ დიდსა და რთულს, იგი იმათთვისაა, ვისაც უყვარს ის, ხოლო ჩვენთვის, ვისაც ჯერ კიდევ არ გვიყვარს დიდი საქმეები, უფალმა თავისი მოწყალებით ყველგან გადმოღვარა და განავრცო, როგორც წყალი და ჰაერი, მცირე სიყვარული.