მთავარი გვერდი - წმინდათა ცხოვრება |
მთავარანგელოზ მიქაელისა და სხვათა უხორცოთა ზეცისა ძალთა ხსენება
#წმინდათა ცხოვრება მთავარანგელოზ მიქაელისა და სხვათა უხორცოთა ზეცისა ძალთა ხსენების აღნიშვნა გადაწყდა ლაოდიკიის ადგილობრივ კრებაზე მე-4 ს-ს დასაწყისში, ნიკეის 1 მსოფლიო კრებამდე რამდენიმე წლით ადრე. ლაოდიკიის კრებამ დაგმო და უარყო ანგელოზებისადმი ღვთაებრივი თაყვანისცემა და დაამტკიცა მათი ხსენების დღე. დღესასწაული აღინიშნება მარტიდან (საიდანაც ძველად წელიწადის ათვლას იწყებდნენ) მეცხრე თვეს-ნოემბერში, რაც ანგელოზთა 9 დასს შეესაბამება. რვა რიცხვი მიგვანიშნებს უხორცოთა ზეცისა ძალთა შეკრებაზე „დღესა მერვესა“, როგორც წმიდა მამები უწოდებენ უფლის მეორედ მოსვლასა და საშინელ სამსჯავროს. წმიდა მამები სამყაროს არსებობის ხანას სიმბოლურად შესაქმნის შვიდ დღეს უკავშირებენ, შვიდი ათასწლეულის შემდეგ („რამეთუ ათასი წელი წინაშე თუალთა შენთა, უფალო, ვითარცა გუშინდელი დღე“; ფს.89,4) კი უნდა დადგეს „დღე მერვე“, „რაჟამს მოვიდეს ძე კაცისაი დიდებითა თვისთა, და ყოველნი ანგელოზნი მისნი მის თანა“(მთ.25,31). ანგელოზთა დასნი სამ იერარქიად განიყოფიან. უმეღლეს იერარქიას შეადგენენ: სერაბიმნი, ქერუბიმნი და საყდარნი. ყოვლადწიდა სამებასთან ყველაზე ახლოს დგანან სერაბიმნი (ანთებულნი, ცეცხლოვანნი) (ეს.6,2). ისინი ადამიანებს ღვთაებრივი სიყვარულის ალით აღაგზნებენ. სერაბიმთა შემდეგ უფალთან დგანან ქერუბიმნი (შეს.3,24), რომელთა სახელი ნიშნავს:სიბრძნის გარდამოსვლას, განათლებას. ქერუბიმებს მოსდევენ საყდარნი (კოლ.1,16), რომლებიც ღვთის მართლმსაჯულებას ემსახურებიან. ანგელოზთა საშუალო იერარქიას შეადგენენ: უფლებანი, ძალნი და ხელმწიფებანი. უფლებანი (კოლ.1,16) ანგელოზთა მომდევნო დასებზე მეუფებენ, ღვთისგან დადგენილ მიწიერ ხელისუფალთ ბრძნულ მართვა-განმგებლობაში შეეწევიან, გვეხმარებიან ცოდვილ გულისთქმათა დაოკებაში. ძალნი (1 პეტ. 3,22) რვთის ნებით მორჩილებას, მოთმინებას, საკვირველთქმედების და განჭვრეტის მადლს გარდამოგვივლენენ. ხელმწიფებანი (1 პეტ. 3,22;კოლ. 1,16) ადამიანებს ეშმაკის საცდურთაგან განარიდებენ და ბოროტ გულისთქმებთან ბრძოლაში ეხმარებიან, განამტკიცებენ და იცავენ მოსაგრეებს. უმდაბლესი იერარქია მოიცავს სამ დასს: საწყისნი, მთავარანგელოზნი და ანგელოზნი. საწყისნი (კოლ.1,16) მთავარანგელოზებს აღძრავენ ღვთის ბრძანებათა შესრულებისათვის. საწყისებს დავალებული აქვთ სამყაროს განმგებლობა, ქვეყნების, ხალხებისა და ტომების დაცვა. ისინი ადამიანებს ასწავლიან, რომ ყველას თავისი ღირსების შესაბამისი პატივი მიაგონ; მთავარანგელოზნი (1 თეს. 4,16) უფლის ნებას გვაუწყებენ. გვიხსნიან სარწმუნოების საიდუმლოებსა და წინასწარმეტყველებებს. ანგელოზნი (1 პეტრ. 3,22) ყველაზე ახლოს დგანან ადამიანებთან. ისინი ღვთის განგებულებას გვამცნობენ. არასოდეს გვტოვებენ და მუდამ მზად არიან შეგვეწიონ. ანგელოზთა დასის მთავრად დადგენილია მთავარანგელოზი მიქაელი (მისი სახელი ებრაულად ნიშნავს: „ვინაა როგორც ღმერთი“-ღვთის ერთგული მსახური, რომელმაც გაიმარჯვა სატანის ძალებზე. მთავარანგელოზ მიქაელს-მძლეველს ყველა მტრული ძალისა-ხატებზე ჯავშნით, ანუ ღვთიური მადლის შემოსილს ხატავენ. იგი ფეხებით დემონს თრგუნავს, მარცხენა ხელში ზეთისხილის მწვანე რტო, ან სამკუთხედი ფარი უჭირავს. მარჯვენაში უპყრია შუბი თეთრი ალმით, ( ზოგჯერ ცეცხლოვანი მახვილი), რომელზეც მეწამული ჯვარია გამოსახული. ზოგიერთ ხატზე ზეციურ ძალთა მხედართმთავარი მახვილით გმირავს დედამიწაზე შემოხვეულ გველს. მიქაელ მთავარანგელოზისადმი ლოცულობენ დემონურ ცდუნებათა დროს. სღვთო წერილიდან და წმიდა გადმოცემიდან ცნობილია სხვა მთავარანგელოზებიც, რომელთაც სხვადასხვა კურთხევა აქვთ მიცემული ღვთისაგან: გაბრიელი-სიმტკიცე (ძალი ღვთისა) (დან.8,16;ლკ.1,26)-ღვთის საიდუმლოს კეთილი მაცნე, უფლის ყოვლადძლიერების მახარებელი და მსახურია. ხატებზე გაბრიელ მთავარანგელოზს გამოსახავენ სამოთხის რტოთი, რომელიც ყოვლადწმიდა ქალწულს მიართვა, ხშირად მას ცეცხლოვანი ლამპარი უჭირავს ხელში. რაფაელი -ღვტთს მკურნალი (ტობ. 3,16; 12,15), სნეულებათაგან ადამიანთა დამხსნელია; ხატებზე რაფაელს მარჯვენა ხელში უჭირავს ჭურჭელი მაკურნებელი წამლით, მარცხენათი კი მოჰყავს მართალი ტობიას ვაჟი, ჭაბუკი ტობია, რომელსაც თევზი მოაქვს. მთავარანგელოზ რაფაელს მიმართავენ სნეულებათა დროს, მგზავრობის წინ, შორეულ უცხო ქვეყანაში ყოფნისას, მწუხარების უიმედობისა და სასწოწარკვეთილების დროს. ურიელი -ღვთაებრივი ცეცხლი და ნათელი, განმანათლებელი (3.ეზრ. 5,20) ბერმონაზონთა და ღვთისმეტყველთა მფარველად ითვლება. იგი გვინათლებს გონებას, რათა შევძლოთ ღვთიურ საიდუმლოთა და წმიდა წერილის შეცნობა; გადმოცემით, იგი ადამთან და ევასთან ერთად ლოცულობდა მათი სამოთხიდან განდევნის შემდეგ და უფლის საკურთხეველზე მიჰქონდა მათი სინანულის ცრემლი; ხატებზე მას გამოსახავენ ცეცხლოვანი მახვილით. სელაფიელი -მლოცველს ნისნავს. იგი ადამიანებს შეეწევა ლოცვისას. გარდა ამისა, არის მკურნალი ამაკანკალებელ ავადმყოფობათა (მალარია, ეპილეფსია...) . ხატებზე სელაფიელი ლოცვით მდგომარეობაში გამოიხატება: თვალებდახრილი და მკერდზე ხელებდაწყობილი; ზოგჯერ მას ხელში ანთებული სანთელი და საკმეველი უჭირავს. ეგუდიელი - ღვთის დიდებას ნიშნავს.ის ადიდებს უფალს, განამტკიცებს და შუამდგომლობს მოღვაწეებს. გარდა ამისა, ის ითვლება მოგზაურთა მფარველად და გაჭირვებულთა შემწედ. ხატებზე ეგუდიელს მარჯვენა ხელში ოქროს გვირგვინი უჭირავს, მარცხენაში კი-შოლტი სამი წითელი (ან შავი) ტოტით. შოლტი იმის მისანიშნებელია, რომ ზარმაც და უდებთ ამ ცხოვრებაში ბევრი მწუხარება და სასჯელი დაატყდება თავს, სანამ გონს მოეგებიან, ხოლო გვირგვინი გულმოდგინეთათვის არის განკუთვნილი. ვარახიელი - კურთხევის ანგელოზს ნიშნავს. ადამიანებისათვის ღვთიური მოწყალების გამომთხოველია. ძირითადად ვარახიელი მოწამეთა, აღმსარებელთა და მოსაგრეთა მფარველად ითვლება. ხატწერაში მთავარანგელოზ ვარახიელის სამოსელლზე ვარდისფერ ყვავილთა სიმრავლე გამოისახება, რაც სულიწმიდის ნიჭთა სიმბოლოა. წმიდა წერილში იხსენიება იერომიელი, რაც ნიშნავს: ღვთისკენ ამაღლებას (93 ეზრ. 4,36). იგი საღვთო სიყვარულის აღმძვრელია და ვნებათა და ცოდვათა დაძლევაში შეგვეწევა. მთავარანგელოზი იერომიელი ხატებზე გამოისახება სასწორით ხელში. |